«Қалың қалай, бастауыш ұйым?» акциясы аясында ҚР Кәсіподақтар Федерациясы төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Тінікеев «Болат Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС кәсіподақ белсенділерімен кездесті
Кездесуге ҚРКФ төрағасының орынбасары Нұрлан Өтешев, Энергетиктердің салалық кәсіподағының төрағасы Оразбек Бекбас, ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты Екатерина Смышляева, Павлодар облысы кәсіподақтар орталығының төрағасы Динара Айтжанова, бастауыш кәсіподақ ұйымының төрайымы Татьяна Чигвинцева, сондай-ақ «Екібастұз ГРЭС-1» ЖШС бас директоры Ернұр Жиенбаев және кәсіпорынның еңбек ұжымы қатысты.
Кездесуде Болат Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1-нің жұмысы туралы бейнеролик ұсынылды.
«Қазір Екібастұз ГРЭС-1 посткеңестік кеңістіктегі қатты отынмен жұмыс жасайтын ірі жылу электр станциялары арасында құрметті орын алады. Турбина алғаш рет 1980 жылы 12 сәуірде қосылды», – деп атап өтілді онлайн-экскурсия кезінде.
Кездесуде барысында Динара Айтжанова мәлім еткендей, зауыт жұмыскерлерінің еңбек құқықтарын кәсіподақ комитетінің төрайымы Татьяна Чигвинцеваның жетекшілігімен бастауыш кәсіподақ ұйымы белсенді түрде қорғап келеді, ол ҚРКФ Бас кеңесінің мүшесі, ҚЭҚ құрметті энергетигі, белсенді кәсіподақ жұмысы үшін «Құрмет» орденімен марапатталды.
Татьяна Чигвинцева бастауыш кәсіподақ ұйымының жұмыс тәжірибесімен бөлісті.
«Болат Нұржанов атындағы Екібастұз МАЭС-1» ЖШС-нің бастауыш кәсіподақ ұйымы 2014 жылы 21 шілдеде құрылды. Бұған дейін станцияда 15 жылдан астам уақыт кәсіподақ болған емес. Кәсіподақ ұйымы кәсіпорын өмірінде сенімді позицияны ұстанады. Бүгінгі күні станцияда 1411 адам жұмыс істейді, олардың 80% кәсіподақ мүшелері», – деді ол.
Татьяна Чигвинцева жұмыскерлердің еңбек және әлеуметтік құқықтарын едәуір нығайтқан кәсіпорынның ұжымдық келісімі туралы да әңгімелеп берді.
«Ұжымдық келісім-шарт 2016 жылдың 22 сәуірінде жасалды және сол жылы ірі кәсіпкерлік субъектілері арасындағы «Парыз» бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі Республикалық байқауында 2-орын алды. Станция қызметкерлері ынталандыру түріндегі жаңа әлеуметтік төлемдер мен жеңілдіктерге ие болды», – деді кәсіподақ комитетінің төрағасы.
Оның айтуынша, ұжымдық шарт жасалғаннан бері оған 15-тен астам түзетулер енгізілді – арнайы киім мен жеке қорғаныш құралдарын беру нормалары өзгертілді, зейнеткерлерге материалдық көмек мөлшері көбейтілді, қосымша еңбек демалысына ақы төлеу еңбек өтіліне сәйкес енгізілді.
Татьяна Чигвинцеваның айтуынша, 17 техникалық қауіпсіздік инспекторлары бекеттегі жұмысшылардың қауіпсіз еңбек жағдайларына қоғамдық бақылау жүргізеді. 2020 жылы 525 тексеру жүргізілді, оның барысында 677 заң бұзушылық анықталды, 653 жұмыс берушімен жойылды.
Әлеуметтік әріптестік шеңберінде станцияда өндірістік кеңес жұмыс істейді. 2018 және 2019 жылдары кәсіпорынның өндірістік кеңесіне кәсіподақ төрағалық етті. 2020 және 2021 жылдары жұмыс беруші төрағалық етеді.
«Әлеуметтік әріптестіктегі жұмыс өндірістік жарақаттардың төмендеу нәтижесін көрсетті, сондықтан 2019 жылы 6 жазатайым оқиға, ал 2020 жылы – бір апат болды», – деді бастауыш ұйымының төрайымы.
Оның айтуынша, жұмыскерлерге пандемия кезінде айтарлықтай қолдау көрсетілген.
«Кәсіподақ 2020 жылы кәсіпорынның 81 қызметкеріне 40 мың теңгенің материалдық көмегін көрсетті, 18 қызметкер шипажайда денсаулығын түзеуге көмек алды. Кәсіподақ жыл сайын станцияның отбасылары 14 жасқа дейінгі мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған 14 қызметкеріне және станция ардагерлеріне көмек көрсетеді», – деді Татьяна Чигвинцева.
Кездесуге қатысушылар жұмыс беруші яғни бас директор Ернұр Жиенбаевтың әлеуметтік жауапкершілігінің жоғары деңгейде екенін атап өтті.
Кәсіпорынның бас директоры өз кезегінде кәсіпорында лайықты еңбек жағдайларын жасауға басшылықтың ерекше қызығушылығын мәлімдеді.
Ол қызметкерлердің кадрлық әлеуетін дамыту шаралары туралы айтты.
«Біз еңбек жағдайын жақсарту, жалақыны өсіру және жыл сайынғы индекстеу бойынша үнемі жұмыс істейміз. Кәсіпорын аймақтағы өндірістік персоналдың орташа айлық жалақысының ең жоғары деңгейіне ие», – деп атап өтті Ернұр Жиенбаев
Еңбек қорғау жөніндегі аға техникалық инспектор, ҚРКФ-ның «Үздік техникалық еңбек инспекторы» байқауының лауреаты Болат Бекенов кәсіпорындағы өндірістік жарақаттанудың алдын алу жұмыстары туралы әңгімелеп берді.
«Техникалық инспектордың жұмысындағы басты нәрсе – қандай да бір бұзушылықты анықтау емес, тәуекелдерді жою, жұмыскерлерге жұмыстағы қауіпті айтып, көрсету, жұмысшылардың қауіпсіздік ережелерін бұзбауын қадағалау», – деді ол.
Болат Бекенов еңбек ұжымы атынан проблемалық мәселені де көтерді.
«Қазақстанда электр қондырғыларында қолданылатын қорғаныш құралдарын қолдану мен сынауды реттейтін ережелер жоқ, бұл электр энергетикасы саласындағы нормативтік-техникалық құжаттама саласындағы айтарлықтай алшақтық», – деді техникалық инспектор.
Оның айтуынша, электр қондырғыларында қолданылатын қорғаныс құралдарын пайдалану мен сынаудың бірыңғай ережелері мен талаптарының болмауы электр энергетикасы сияқты экономиканың маңызды саласында қауіпсіздік пен еңбекті қорғауды ұйымдастыруға кері әсер етеді.
Энергетиктердің салалық кәсіподағының төрағасы Оразбек Бекбас кәсіпорындағы әлеуметтік әріптестік тәжірибесін жоғары бағалап, осы тұстағы бастауыш кәсіподақ ұйымның төрайымы мен жұмыс берушінің маңызды үлесін атап өтті.
«Екібастұз ГРЭС-інде 700 миллион теңгеден астам сомаға әлеуметтік көмек қарастырылған ең үлгілі ұжымдық келісімшарт бар. Жарақаттар деңгейі едәуір төмендеді, қаза тапқандар саны нөлге дейін азайтылды. Ұжымдық шартта лайықты жұмыс істеу үшін барлық жағдай жасалғанына қуаныштымын», – деді Оразбек Бекбас.
Парламент Мәжілісінің депутаты Екатерина Смышляева өз сөзінде бастауыш кәсіподақ ұйымдарымен кездесулер өткізу туралы ҚРКФ бастамасының маңыздылығын атап өтті.
«Сіздің кәсіпорында үлгілі бастауыш кәсіподақ ұйымы және ұжымдық шарт бар. Бұл кездесулер бастауыш кәсіподақ ұйымдарының оң тәжірибесін тарату тұрғысынан өте маңызды», – деді Екатерина Смышляева.
Бұдан әрі Мәжіліс депутаты Кәсіподақтар федерациясымен бірлескен жұмыстың негізгі бағыттары туралы түсінік берді.
«Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, еңбекке ақы төлеу мәселелері және еңбек қатынастарын реттеу мәселелеріне ерекше назар аударылады. Құрылған жұмыс топтарының шеңберінде Федерация Еңбек кодексін және «Кәсіподақтар туралы» Заңды жетілдіру бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Бүгінгі күні талқылау іс жүзінде кәсіподақ ұйымдарының барлық деңгейлерінде өтіп жатыр», – деді депутат.
Кездесуді қорытқан ҚРКФ төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Тінікеев кәсіпорындағы әлеуметтік әріптестік тиімділігінің жоғары деңгейін атап өтті.
«Жұмыскерлердің 80% -дан астамы кәсіподақ мүшелері екендігі қуантады. Жұмыс берушінің лайықты еңбек жағдайларын жасауға қосқан зор үлесін атап өту қажет. Өз қызметкерлеріне жаны ашымайтын басшылық отырған жерде ешқашан тәртіп болмайды. Биылғы жылдың басынан бері елде 28 еңбек дауы болды, оның тек 8-інде ғана кәсіподақтар бар болып шықты. Бұл жұмыс берушілердің өздерін жұмыскерлерден жоғары қоятындығын көрсетеді», – деді Мұхтар Тінікеев.
Ол кәсіподақ күн тәртібіндегі өзекті мәселелерге ерекше назар аударды. Ең алдымен, еңбекақы мәселесін шешу туралы айтты.
«Қазақстандағы ең төменгі жалақы – 42 500 теңге – бұл өте аз мөлшер. ХЕҰ Кейц индексін бекітті, онда ең төменгі жалақы орташа жалақының 50% -ын құрауы керек делінген. Бүгінгі күні, егер Қазақстанда орташа жалақы 206 000 теңгені құраса, онда ең төменгі жалақы 103 000 теңгені құрауы қажет. Біздің елде ең төменгі жалақы орташа жалақының 20% құрайды », – деп атап өтті ҚРКФ төрағасының бірінші орынбасары.
Ол сонымен бірге әлеуметтік әріптестіктің тиімділігін арттырудың маңыздылығын ескертіп өтті.
«2021 жылғы 15 наурызда Үкімет, жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері мен кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері арасында 2021-2023 жылдарға арналған Бас келісімге қол қойылды. Біз жаңа Бас келісімге еңбекақы төлеу жүйесін жетілдіруге арналған нормаларды енгізе алдық. Әлеуметтік әріптестік шеңберінде ең төменгі жалақыны кезең-кезеңімен арттыру, меншіктің барлық нысандарындағы кәсіпорындарда жалақы индекстеуін заңнамалық тұрғыдан бекіту және ХЕҰ-ның №131 конвенциясын ратификациялау мәселелері бойынша жұмыс тобы құрылады. Жаңа Бас келісіммен қойылған міндеттер – қызметкерлерге қолайлы және қауіпсіз еңбек жағдайларын жасау, – деп атап өтті Мұхтар Тінікеев.
Еске сала кетейік: ҚРКФ-ның «Қалың қалай, бастауыш ұйым?» акциясы 2021 жылдың Бастауыш кәсіподақ ұйымы жылы деп жариялануына орай осы жылғы ақпан айында басталды. Акция ҚРКФ басшылығының, Парламент Мәжілісі депутаттарының, мүшелік ұйымдар мен еңбек ұжымдарының өкілдерінің қатысуымен бастауыш кәсіподақ ұйымдарын виртуалды түрде аралауды көздейді. Мұндағы мақсат әр бастауыш ұйымымен кездесіп, өзекті мәселелерін анықтау, озық тәжірибелермен алмасу және аймақтық кәсіподақ белсенділеріне қолдау көрсету.
ҚР Кәсіподақтар федерациясының медиа орталығым