ҚРКФ «Қалың қалай, бастауыш ұйым?» акциясы аясында Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Сатыбалды Дәулеталин Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің «Орталықтандырылған кітапханалар жүйесі» КММ бастауыш кәсіподақ ұйымымен онлайн форматта кездесті.
Кездесуге ҚРКФ төрағасының орынбасары Нұрлан Өтешев, Нұр-Сұлтан қаласы кәсіподақтар орталығының төрағасы Төлеген Құнәділов, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары Екатерина Смышляева және Юлия Кучинская, Мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлері салалық кәсіподағының төрағасы Светлана Иманқұлова, «Нұр-Сұлтан қаласының мәдениет басқармасы» мемлекеттік мекемесінің Тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау бөлімінің басшысы Асқар Қалыбаев, Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің «Орталықтандырылған кітапхана жүйесі» КММ директоры Гүлбадан Мадибаева, Мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлері салалық кәсіподағының Нұр-Сұлтан қалалық филиалы төрағасының орынбасары Әлібек Саттаров, «Орталықтандырылған кітапхана жүйесі» КММ бастауыш кәсіподақ ұйымының төрағасы Шынар Үстенбекова, сондай-ақ 18 астаналық кітапханалар өкілдері қатысты.
Орталықтандырылған кітапхана жүйесі 1974 жылы құрылды. Бүгінгі күні кітапханада 126 адам жұмыс істейді, олардың барлығы кәсіподақ мүшелері.
ОКЖ КММ директоры Гүлбадан Мадибаева кітапхана жүйесінің жетістіктеріне тоқталып, соңғы жылдары ОКЖ КММ барлық кітапханалары белсенді түрде дамып келе жатқанын, жұмыс форматын өзгертіп, толыққанды көпфункционалды мәдени орталықтар мен білім ошақтарына айналғанын атап өтті.
«Нұр-Сұлтан қаласының тұрғындарына кітапханалық-ақпараттық қызмет көрсетуді 18 кітапхана ұсынады. ОКЖ кітапханалары пайдаланушылардың барлық санаттары үшін ақпараттарға барлық нысандарда еркін, ақысыз және тең қол жеткізуді қамтамасыз етеді», – деді Гүлбадан Мадибаева.
Ол салалық кәсіподақтың қолдауына ерекше назар аударды.
«Біз Светлана Иманқұлова басқаратын Мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлері салалық кәсіподағы тарапынан біз үшін белсенді қолдауды қиын кезеңде, орталық кітапханалар жүйесін қалалық архивке беру арқылы қайта құру мәселесі туындаған кезде сезіндік. Әлеуметтік шиеленіс пен түсінбеушіліктер толқыны депутат М.Шекеновтің барлық қалалық кітапханаларды жабу туралы айтқан сөздерінен туындады. Бірнеше күн әлеуметтік желілер бұл мәселені қызу талқылады, желі қолданушыларының 90%-дан астамы кітапханаларды сақтауды қолдады. Осы сәтте салалық кәсіподақ Қазақстан Республикасының Президентіне, Премьер-Министрге және барлық қалалық атқарушы органдарға хаттар жіберді. Бұл өз кезегінде үлкен өзгерістерге алып келді. Бізге құлақ асты, ел Президентінің өзі бізге назар аударды. 2020 жылдың 22 қазанында Ұлттық сенім жөніндегі қоғамдық кеңестің отырысында Мемлекет басшысы кітапханалардың адамзаттың рухани дамуындағы маңызды рөлін атап өтті», – деді Гүлбадан Мадибаева.
Бастауыш кәсіподақ ұйымының төрағасы Шынар Үстенбекова лайықты еңбек жағдайларын жасаудағы кәсіподақтың рөлін атап өтті.
Оның айтуынша, қолданыстағы ұжымдық шарт аясында штаттағы қызметкерлер үшін толық уақытты ақылы еңбек демалысы, еңбекақы мөлшерінде сауықтыру өтемақысы және шипажайлық-курорттық емделу үшін кәсіподақ қаражаты есебінен 10% төлем беріледі.
«Жыл сайын орталық кітапхана жүйесінің қызметкерлері кітапхананың кәсіподақ комитетімен бірлесіп, көпбалалы, аз қамтылған отбасыларға ақша, тамақ, киім, ойыншық, кітап және т.б. түрінде атаулы, әлеуметтік көмек көрсетеді. 2020 жылы кітапхана қызметкерлері Мақтарал өңіріндегі су тасқынынан зардап шеккен азаматтарға 240 000 мың теңге көлемінде қаражат аударды. «30 ізгі іс» республикалық акциясы аясында кітапхананың әлеуметтік осал топтарының ішінен техникалық қызметкерлеріне материалдық көмек көрсетілді», – деді Шынар Үстенбекова.
Кездесу барысында кәсіподақ комитетінің төрағасы кітапхана қызметкерлерінің проблемалық мәселелеріне тоқталды. Ең алдымен, ол кітапханашылардың жалақысы мәдениет қызметкерлері арасындағы ең төмен жалақы екенін атап өтті.
«Кітапханашылардың жалақысы – барлық үстемелермен бірге 70-тен 110 000 теңгеге дейін. Техникалық қызметкерлердің жалақысы 48 мың теңгені құрайды. Жалақының төмендігіне байланысты жас кадрлар жоқтың қасы, дегенмен оқу орындары жыл сайын кітапхана ісі бойынша мамандар даярлайды», – деп атап өтті Шынар Үстенбекова.
Баспана мәселесі өзекті проблема болып табылады.
«Кітапхана қызметкерлері жалақының аздығына байланысты тұрғын үй бағдарламаларына қатыса алмайды, ал халықтың әлеуметтік осал топтарының қатарында жұмысшылар бар», – деді бастауыш ұйымның төрағасы.
Сонымен қатар, күрделі жөндеу және кітапханаларды жаңарту мәселесі де атап өтілді.
«Орталықтандырылған кітапхана жүйесі» КММ-де 18 кітапхана бар, оның ішінде 4 кітапхана жалдамалы ғимараттарда, қалғандары бейімделген үй-жайларда, жатақхана ғимараттарында орналасқан», – деді Шынар Үстенбекова.
Мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлері салалық кәсіподағының төрайымы Светлана Иманқұлова әлеуметтік әріптестік шеңберінде қызметкерлерді қолдау шаралары туралы айтты.
«Салалық кәсіподақ бірнеше рет салалық комиссия отырысында, ҚР Мәдениет және спорт министрлігі жанындағы қоғамдық кеңесте, Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің мәдениет басқармасы алдында мәселелерді көтерді. 2021 жылы сәуірде Салалық кеңестің шешімімен мүше ұйымдардың өтініштері негізінде Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт министрлігіне, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, Денсаулық сақтау, Қаржы, Ұлттық экономика министрліктеріне мәдениет және спорт мекемелерін, оның ішінде кітапханаларды оңтайландыру және қайта құру процестерін тоқтату туралы бастама жарияланған ұсынымдар әзірленді», – деді Светлана Иманқұлова.
Осыған қарамастан, оның айтуынша, жергілікті атқарушы органдар мәдениет және спорт саласындағы қызметкерлер санын оңтайландыру бойынша жұмысты жалғастыруда.
Сонымен қатар, салалық кәсіподақ 17 697 теңгені құрайтын және 11 жыл бойы өзгеріссіз қалған қызметкерлердің лауазымдық жалақысын базалық лауазымдық жалақы негізінде есептеу үшін қосымша төлемдер мен үстемелер беру туралы мәселені көтереді.
Светлана Иманқұлова кәсіподақтың жыл сайынғы ақылы еңбек демалысын беру кезінде күнтізбелік жылда бір рет біліктілігі жоқ жұмысшыларға медициналық жәрдемақыны заңнамалық тұрғыдан бекіту мәселесін шешу туралы бастамасы туралы айтты.
«Біздің әлеуметтік әріптестерге және бүгінгі кездесуге қатысушыларға ұсынысымыз – кітапханалар саласындағы жұмысшылардың мәселелерін білім беру саласы кітапханалары сияқты жеке сала бөлімінде емес, барлық саладағы медициналық қызметкерлер мысалында болғандай кешенді түрде көтеруіміз керек», – дейді салалық кәсіподақ төрағасы.
Кездесуге қатысушыларды тыңдай отырып, Парламент Мәжілісінің депутаты Екатерина Смышляева айтылған мәселелердің өзектілігін атап өтті.
«Жалақыны есептеу нұсқаларын толық қайта құрудан бастап, жалақының өсуіне қатысты көптеген шешімдер бар. Бұл мәселе мәдениет қызметкерлерінің күн тәртібінде тұр. Уәкілетті ведомстволар жалақыны индекстеудің жалпы тәсілдерін әзірлеу үстінде. 2022 жылдан бастап қосымша қаржылық ресурстарды бөлу мәселесі мемлекеттік бюджетте көрсетілетін болады», – деп атап өтті депутат.
Штат санын оңтайландыру туралы айта отырып, ол мәселелерді депутаттық сауалда көрсету арқылы шешуге көмектесуге дайын екенін білдірді.
«Қазір кітапхана секторының қызметкерлерін сақтау өте маңызды», – дейді Екатерина Смышляева.
Тұрғын үй мәселесіне келетін болсақ, ол қазіргі уақытта Үкімет деңгейінде тұрғын үй саясаты туралы заң жобасы талқыланып жатқанын хабарлады, онда тұрғын үймен қамтамасыз ету моделін барлық санаттағы азаматтарға қол жетімділігі тұрғысынан түбегейлі өзгерту қарастырылған.
«Заң жобасы Парламентке түскенде, оның мазмұнын толығырақ қарастырамыз деп ойлаймын», – деді депутат.
Кездесуді қорытындылай келе, Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Сатыбалды Дәулеталин мемлекеттің мәдени саясатын тиімді жүзеге асыру тұрғысынан кітапханаларды сақтау мен дамытудың маңыздылығын атап өтті.
«Сізге қолдау қажет болған сәтте кәсіподақтар сіздің қасыңызда болды. Кәсіподақтар бүгінде жұмысшылардың еңбек құқықтарын қорғайтын қуатты әлеуметтік институт болып табылады. Біздің кәсіподақтар қызметінің стратегиясында көрсетілген идеологиямызда Еңбек адамы басты орынды алады. Кәсіподақтар федерациясы салалық кәсіподақпен бірге әлеуметтік әріптестік шеңберінде біздің жұмысшылардың еңбек өмірін жақсартуға мүмкіндік беретін ұсыныстар әзірлейді», – деп сендірді ҚРКФ басшысы.
Ол жұмысшылардың жалақысын арттыру мәселелеріне ерекше тоқталды.
«Жалақы мәселесі бүгінде бүкіл елде өзекті болып табылады және өмірдің барлық салаларына қатысты. Кәсіподақтар федерациясының ұстанымы – қазіргі кезде ең төменгі жалақы лайықты өмір деңгейіне сәйкес келмейді. «Лайықты жалақы» ұғымы лайықты жұмыс тұжырымдамасында бекітілген. Біз ҚРКФ стратегиясында көрсетілген ұстанымдар ең төменгі жалақы мөлшерін дәйекті ұлғайту қажеттілігін айқын көрсетеді. Кәсіподақтар федерациясының бастамасы бойынша жасалған жаңа Бас келісімде де осы мәселені шешу нормалары көрсетілген», – деді Сатыбалды Дәулеталин.
ҚРКФ төрағасы ең төменгі жалақыны анықтау әдістемесін әзірлеу қажеттігін атап өтті.
«Бүгінгі күні, өкінішке қарай, біздің елде ең төменгі жалақыны анықтау әдістемесі жоқ. Бұл әдіс халықаралық стандарттарға сәйкес келуі және әр адамға түсінікті болуы керек. Сонымен қатар, біз білікті мамандар мен техникалық қызметкерлердің табыс деңгейіндегі алшақтықты жоюға, сондай-ақ жалпы мемлекеттік сектордағы еңбекақы төлеу жүйесін қайта қарауға, соның ішінде базалық лауазымдық жалақыны ең төменгі жалақыға ауыстыруға шақырамыз. Ең маңызды мәселе – базалық лауазымдық жалақы, ол 10 жылдан астам уақыттан бері өзгермейді. БЛЖ-ны кем дегенде ең төменгі жалақы деңгейіне жеткізу керек. Біз бұған тырысамыз», – деп атап өтті Сатыбалды Дәулеталин.
Соңында ҚРКФ басшысы Парламент Мәжілісінің депутаттарына Еңбек адамының мүдделерін ілгерілетуде белсенді қолдағаны үшін алғысын білдірді, сонымен қатар кітапханашылардың мүдделерін қорғауға қосқан үлесі үшін Салалық кәсіподақ басшылығы мен ОКЖ КММ кәсіподақ ұйымына алғысын білдірді.
ҚР Кәсіподақтар федерациясының медиа орталығы