Павлодар облысының аумақтық кәсіподақтар бірлестігі жанындағы Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар Федерациясының заң клиникасының филиалына 87088614656 жедел желісіне 2020 жылғы 29 маусымдағы №350-VI ҚР Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексін қабылдауға байланысты мәселелер түсуде.
Сұрақ: әкімшілік талап дегеніміз не?
Жауап: әкімшілік талап қою (талап қою) – жария-құқықтық қатынастардан туындайтын бұзылған немесе даулы құқықтарды, бостандықтарды немесе заңды мүдделерді қорғау және қалпына келтіру мақсатында сотқа берілген талап.
Сұрақ: әкімшілік процестің қатысушысы кім?
Жауап: талап қоюшы, жауапкер, мүдделі тұлға және прокурор әкімшілік процеске қатысушылар болып табылады.
Талап қоюшы – өзінің бұзылған немесе даулы құқықтарын, бостандықтарын, заңды мүдделерін қорғау үшін сотқа жүгінген адам не прокурор, Қазақстан Республикасының заңдарында осындай өкілеттік берілген өзге де адам мүддесіне орай талап қойған адам жауапкер-сотта талап қойылған әкімшілік орган немесе лауазымды адам.
Сұрақ: әкімшілік рәсімді жүзеге асыру кезінде құқықтардың басымдығы принципі қандай?
Жауап: Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдер туралы заңнамасының барлық күмәндері, қайшылықтары мен түсініксіздігі әкімшілік рәсімге қатысушының пайдасына түсіндіріледі.
Сұрақ: жауапкерді қандай жағдайларда және кіммен ауыстыруға болады?
Жауап: сот талап қою бойынша жауап беруге тиісті емес адамға талап қойылғанын анықтап, талап қоюшыны шақырады, талап қоюдың тиісті емес жауапкерге тигізетін салдарын түсіндіреді және талапкердің келісімімен тиісті емес жауапкерді тиісінше жауапкерді ауыстыруға жол береді. Егер талапкер жауапкерді басқа адаммен ауыстыруға келіспесе, сот талапкердің келісімінсіз бұл адамды екінші жауапкер ретінде тарта алады.
Сұрақ: әкімшілік іс бойынша преюдиция дегеніміз не?
Жауап: әкімшілік іс бойынша заңды күшіне енген сот шешімі барлық әкімшілік органдар, лауазымды, жеке және заңды тұлғалар үшін белгіленген мән-жайларға да, ол шығарылған адамға қатысты олардың құқықтық бағасына да қатысты міндетті. Бұл ереже апелляциялық және кассациялық тәртіппен сот шешімін және басқа да сот актілерін тексеруге, олардың күшін жоюға не оларды өзгертуге кедергі келтірмейді.
Сұрақ: әкімшілік істі татуласу, Медиация туралы немесе дауды партисипативтік рәсім тәртібімен реттеу туралы келісім жасасу арқылы аяқтауға бола ма?
Жауап: Тараптар өзара басқаға беру негізінде шешім шығару үшін сот жойылғанға дейін әкімшілік процестің барлық сатыларында (кезеңдерінде) татуласу, Медиация туралы немесе дауды партисипативтік рәсім тәртібімен реттеу туралы келісім жасасу арқылы әкімшілік істі толық немесе ішінара аяқтай алады. Жауапкердің әкімшілік қалауы болған кезде тараптардың татуласуына жол беріледі.