Отбасы күні қарсаңында Павлодар облысының аумақтық кәсіподақтар бірлестігі өзінің аккаунтында неке-отбасы заңнамасы мәселелері бойынша азаматтарды онлайн-қабылдауды өткізуді алдын ала жариялады. 9 қыркүйекте Павлодар қалалық сотының судьясы А.Асанованың, Павлодар облысы кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының судьясы М.Ахметбекованың, Павлодар облысы аумақтық кәсіподақтар бірлестігінің татуластыру орталығының басшысы М.Иванованың қатысуымен онлайн-қабылдау өтті. Іс-шара берілген тақырыпта азаматтарды қабылдаудың өзектілігін көрсетті.
Кеңес алуға жүгінген 12 Павлодар қаласының тұрғындары көптеген тұрғындар үшін пайдалы болуы мүмкін қызықтыратын жауаптар алды, сондықтан сұрақтар мен кеңестерді жариялаймыз.
1-сұрақ: Баланың туу туралы куәлігінде оның әкесі іс жүзінде баланың әкесі емес адамды көрсетеді, әке болуды қалай даулауға болады?
Жауап: “Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы” ҚР кодексінің 51-бабына сәйкес туу туралы актілер жазбалары кітабына ата-аналардың жазбасы баланың әкесі немесе анасы ретінде жазылған адамның, іс жүзінде баланың әкесі немесе анасы болып табылатын адамның, бала кәмелетке толған соң оның өзінің, баланың қорғаншысының немесе қамқоршысының, сот әрекетке қабілетсіз деп таныған ата-ана қорғаншысының талап етуі бойынша тек сот тәртібімен даулануы мүмкін. ҚР Азаматтық іс жүргізу кодексінің 26-27 бабына сәйкес әке болуды даулау туралы талап Павлодар қалалық сотының соттауына алынды.
2-сұрақ: Әке болуды анықтау және алименттерді өндіріп алу туралы азаматтық істі қарау соттың Медиация туралы келісімді бекітуіне байланысты тоқтатылды, оның шарттарының бірі баланы күтіп-бағуға әкенің ай сайынғы алименттерді ерікті түрде төлеуі болып табылады. Процесс аяқталғаннан кейін баланың әкесі баланы күтіп-бағуға алименттерді ерікті түрде төлеуден жалтарады.
Жауап: ҚР АІЖК-нің 180-бабының 4-тармағына сәйкес сот бекіткен дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы Келісімді орындау осы Кодекстің 178-бабында белгіленген бітімгершілік келісімді орындау қағидалары бойынша жүргізіледі: ерікті түрде орындалмаған, келісім жасасқан адамның өтінішхаты бойынша сот берген атқару парағының негізінде мәжбүрлеп орындатуға жатады. Демек, атқару парағын беру туралы азаматтық істі тоқтату туралы ұйғарым шығарған сотқа арыз беру керек, содан кейін жеке сот орындаушысында атқару парағы негізінде атқарушылық іс жүргізуді қозғау керек.
3-сұрақ: Кәмелетке толмаған балалардың ата-аналары балалардың анасы жеке сот орындаушысына алимент өндіріп алу туралы сот бұйрығын орындаусыз қайтару туралы өтініш жасайды, ал балалардың әкесі анасының пәтерінде балаларымен тұруға рұқсат береді. Бір жылдан кейін әкесі анасымен балаларын пәтерді босатуды өтінді. Балалардың анасы жеке сот орындаушысына қайта жүгініп, атқарушылық іс жүргізуді қайта қозғауы мүмкін бе деген сұрақ қызықтырды.
Жауап: “Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы” ҚР Заңына сәйкес атқарушылық іс жүргізудің тараптары өндіріп алушы мен борышкер болып табылады. Сот бұйрығы үш жыл ішінде мәжбүрлеп орындатуға ұсынылуы мүмкін. Заңның 48-бабының 1-тармағына сәйкес атқарушылық құжат өндіріп алушыға оның өтініші бойынша қайтарылуы мүмкін. Заңның 48-бабының 2-тармағына сәйкес атқару құжатын өндіріп алушыға қайтару бұл құжатты орындау мерзімінің заңмен белгіленген шегінде орындауға қайта ұсынуға кедергі болмайды.
Сұрақ: Некені бұзған және баланың анасы некеге дейінгі тегін алған кезде баланың тегін өзгертуге бола ма?
Жауап: “Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы” ҚР Кодексінің 64-бабының 4-тармағына сәйкес, егер ата-анасы некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуды тіркеуші органда ресімдеп, бөлек тұрса және бала өзімен бірге тұратын ата-анасы оған өзінің тегін бергісі келсе, тіркеуші орган бұл мәселені ата-анасының екіншісінің пікірін ескерместен, баланың мүддесі үшін шешеді.
Павлодар облысының аумақтық кәсіподақтар бірлестігі жанынан ҚРКФ Заң клиникасының Павлодар филиалы және Татуласу орталығы ашылды, онда алдын ала тәулік бойы және қаласаңыз құпия түрде 87088614656 жедел желі телефонына хабарласып, құқықтық кеңес алуға және медиация рәсімінен өтуге болады.