Қостанай облысына жұмыс сапары барысында Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Сатыбалды Дәулеталин облыс әкімі Құмар Ақсақаловтың төрағалығымен өткен әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттеу және әлеуметтік әріптестікті дамыту жөніндегі облыстық үшжақты комиссияның кеңейтілген отырысына қатысты.
Күн тәртібіндегі негізгі мәселелер – Қазақстан Республикасы Президентінің «Жұмысшы мамандықтар жылын жариялау туралы» Жарлығының орындалу барысы, Қостанай облысындағы кәсіпорындардағы өндірістік жарақаттану жағдайы және еңбекақы бойынша берешек мәселелері.
«Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшысы Айман Ибраева облыста өткен Жұмысшы мамандықтар жылы аясындағы іс-шаралар туралы баяндап, жиынға қатысушылардың назарын өңірде жүргізіліп жатқан кәсіптік бағдарлау жұмыстарына аударды. Ол Қостанай облысында Жұмысшы мамандықтар жылы бойынша өңірлік іс-шаралар жоспары бекітілгенін атап өтті.
Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Сатыбалды Дәулеталин Жұмысшы мамандықтар жылының мақсаттары туралы айта келе, елімізде кәсіптік-техникалық білім беруді сапалы ұйымдастыру мен қамтамасыз ету маңызды екенін тілге тиек етті.
«Бүгінде студенттер көбіне мамандығын оқып жатқанымен, шын мәнінде немен айналысқысы келетінін түсінбей жатады. Содан соң түлектер жұмыс таба алмай немесе жұмыс берушілердің талаптарына сай бола алмай, қиындықтарға ұшырайды. Сондықтан кәсіби білім беру жүйесіне ерекше көңіл бөлу керек. Орта арнаулы білім беру жастарды білікті еңбекке дайындауы тиіс. Бизнес ұйымдары кадр даярлауға белсене қатысуы қажет. Студенттердің кәсіби таңдауына қатысты тұрақты жұмыс жүргізу маңызды. Біз жастардың мамандықты дұрыс таңдауына көмек көрсетуіміз керек. Виртуалды әлем мен әлеуметтік желілердің әсері күшейіп жатқан кезде, отбасы мен қоғамның жастарға шынайы еңбек пен кәсіби даму мүмкіндіктерінің маңыздылығын түсіндіруі қажет. «Жұмысшы» деген сөздің мәні өзгеріп, қазір «жоғары білікті маман» деген түсінік көп айтыла бастады. Кәсіподақтар еңбекке деген құрметті арттыру және Еңбек адамын қолдауды жалғастырады. Кәсіподақтар үшін әр жыл – Жұмысшы мамандықтары жылы», – деп айтты Сатыбалды Даулеталин.
Өндірістік жарақаттар мен жалақы бойынша қарыз жағдайы туралы ақпаратты Костанай облысы бойынша Мемлекеттік еңбек инспекциясы комитеті департаментінің басшысы Ерлан Темірхан ұсынды.
Оның айтуынша, өткен жылдың нәтижелері бойынша өндірістік жарақаттанудың көрсеткіштері облыста 22 пайызға төмендеген. 2024 жылы Костанай облысында 91 адам зардап шекті, олардың 20-сы қайтыс болды. Өндірістік апаттар қайғылы жағдаймен әртүрлі салаларда орын алған, оның ішінде тау-кен металлургиясы, машина жасау және құрылыс салалары бар.
Федерацияның басшысы оның баяндамасын тыңдап, талдауға сәйкес, өндірістік жарақат алудың азаюы кәсіподақ ұйымдары жұмыс істейтін кәсіпорындарда көбірек байқалатынын атап өтті.
«Кәсіподақтар бар кәсіпорындарда Костанай облысында 30 адам жарақат алды, бұл жалпы зардап шеккендердің 30 пайызынан аз. Яғни, кәсіподақтар бар жерде еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатаң бақылау жүргізіледі. Кәсіподақтар федерациясының көптеген бастамалары өткен жылы Қазақстанда қабылданған 2030 жылға дейінгі еңбек қауіпсіздігі концепциясына енді. Қазіргі таңда еңбек қауіпсіздігі басқарудың өтемақы моделінен тәуекелге негізделген модельге өту үстінде. Бұл еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша алдын алу шараларын жедел қабылдауға мүмкіндік береді», – деді Сатыбалды Даулеталин.
Кәсіпорындардағы жалақы берешегі мәселесіне қатысты жиынға қатысушылар «Заречное» ауыл шаруашылығы тәжірибе станциясындағы 190 жұмысшының жалақысы берешегі 109 миллион теңгеге жуықтайтын жағдайды қарады.
ҚРКФ Төрағасының айтуынша, жұмыс берушілердің қызметкерлер алдындағы жалақы қарыздары азаматтардың конституциялық құқықтарын бұзудан басқа ештеңе емес.
Костанай облысының әкімі Кумар Аксакалов тәжірибе станциясының жұмыс берушісіне қатысты шараларды күшейтуді, тіпті қылмыстық жауапкершілікке тартуды қарастыруды тапсырды. Өңірдегі әлеуметтік әріптестікті одан әрі дамыту мәселелерін талқылаған Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясының төрағасы Сатыбалды Дәулеталин әлеуметтік-еңбек саласындағы мәселелерді мақсатты және тиімді шешу үшін әлеуметтік әріптестер арасындағы өзара іс-қимылды күшейтудің маңыздылығын атап өтті.
«Жалпы, әлеуметтік әріптестікті дамыту туралы айтатын болсақ, біздің бастамамыз бойынша өңірлерде өңірлік үшжақты комиссиялар аясында кәсіподақ жетекшілері тең төрағалық ету және кәсіподақ орындарында отырыстар өткізу тәжірибесі енгізілгенін атап өткім келеді. 2024 жылы Қостанай облысында үшжақты комиссияның тең төрағалығымен ҚРКФ-ның қатысуымен үшжақты комиссияның 9 отырысы өтті: облыс әкімінің төрағалығымен – 4 отырыс, Кәсіподақ орталығы төрағасының төрағалығымен – 2 отырыс. Бұл өңірдегі әлеуметтік әріптестер арасындағы сенімділіктің жақсы көрсеткіші», – деді ҚРКФ төрағасы.
Жиынды қорытындылай келе, Қостанай облысының әкімі Құмар Ақсақалов өңірде әлеуметтік әріптестікті дамытуға ерекше мән беріліп отырғанын, өйткені бұл институттың кәсіпорындардағы әлеуметтік тұрақтылық үшін маңызды екенін айтты.
«Кәсіподақтар барлық еңбек ұжымдарында жұмыс істеуі керек – бұл қызметкерлердің құқықтарын қорғаудың сенімді кепілі. Лайықты еңбекақы, қауіпсіз еңбек жағдайлары және заң талаптарын сақтау – әлеуметтік тұрақтылықтың негізі. Әр жұмысшының құқығын қамтамасыз ету жолында алдағы уақытта да бірлесе жұмыс істейтін боламыз», – деп түйіндеді сөзін Құмар Ақсақалов.
Кездесу соңында ҚРКФ делегациясы облыс әкімімен бірге Қостанайдың индустриалды аймағындағы бірнеше зауыт құрылысының барысымен танысты. Әлеуметтік әріптестер салынып жатқан KIA Kazakhstan және KAMLIT автомобиль зауыттарында болды. Облыс әкімінің айтуынша, ағымдағы жылдың қазан айында KIA автокөліктерінің сериялық өндірісін – жылына 70 мың автокөлікке дейін шығару жоспарлануда. Автокөлік өнеркәсібін локализациялау 50 пайыздан асады. Зауыт 1500 жаңа жұмыс орнын ашуда.
Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясының медиа орталығы