28 сәуір Дүниежүзілік еңбекті қорғау күніне орай 2025 жылдың 22 сәуірінде Шымкент инновациялық орталығында – Shymkent HUB алаңында еңбек қауіпсіздігі мен гигиенасы саласындағы жаңа дәуірдің есігін ашқан маңызды оқиға өтті. Іс-шараға Шымкент қаласы кәсіподақ орталығының төрағасының орынбасары Ж. Құрманбек, «Су құбыры және канализация басқармасы» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорнының және қоғамдық автокөлік компаниялардың өкілдері, “Қуатжылуорталық-3” мемлекеттік коммуналдық кәсіпорының кәсіподақ ұйымдарының төрағалары мен мүшелері, барлығы 30-дан астам адам қатысты.
Семинардың басты тақырыбы «Еңбек қаупсіздігі мен гигиенасына революциялық көзқарастар: жұмыс орындарындағы жасаңды интеллект пен цифрландырудын әсері» – жасанды интеллект пен цифрлық технологиялардың еңбек қауіпсіздігі саласындағы дәстүрлі тәсілдерді қалай толықтырып қана қоймай, оларды қалай трансформациялай алатыны туралы болды. Шымкент қаласының жұртшылыққа робототехника мектебінің негізін қалаушы Абзал Әлібеков өз баяндамасында: «Бүгін біз тек болашақ туралы айтып отырған жоқпыз, оны біздің шынайы өміріміздің бір бөлігіне айналдырып отырмыз. Жасанды интеллект – бұл фантастика емес, ол қазірдің өзінде адам өмірін қорғауға арналған нақты құрал», – деп атап өтті.
Семинардың алғашқы бөлігінде қатысушылар еңбек қауіпсіздігінің дәстүрлі әдістерінің шектеулері, олардың реактивті сипаты, адам факторына жоғары тәуелділігі және оқиғалардың алдын алудағы тиімділігінің жеткіліксіздігі туралы пікірлерін білдірді. Алайда, олар болашаққа деген үміт пен нақты шешімдер туралы да сөз қозғады. Атап айтқанда, апаттарды «болжауға» қабілетті предиктивті талдау жүйелері, қателіктер мен қауіпті жағдайларды анықтайтын компьютерлік көру жүйелері, қауіпті аймақтарда адамды алмастыра алатын дрондар мен роботтар – бұның бәрі теория емес, қазірдің өзінде жұмыс істеп тұрған тәжірибе екені айтылды.
Семинарда виртуалды және толықтырылған шындықты қолдану арқылы қызметкерлерді оқытудың заманауи тәсілдеріне ерекше назар аударылды. Бұл әдістерде қателіктер жасауға болады, бірақ олар өмірге қауіп төндірмейді. Ал денсаулық параметрлерін бақылап отыратын киілетін құрылғылар көптеген қатысушылар үшін нағыз жаңалық болды. Олар байқалмай-ақ жеке қауіпсіздік күзетшісіне айналады.
Маңыздысы, іс-шара тек технологияларды көрсету ғана емес, сонымен қатар ұйымдастырушылардың шынайылығы мен ашықтығы арқасында ерекше болды. Арнайы блокта ең өткір қорқыныштар мен күмәндар талқыланды. Жасанды интеллект адамды алмастыра ма? Оның жеке бостандыққа әсері қандай? Егер техника қателессе не болады? Бұл сұрақтарға жауаптар қарапайым, бірақ мазмұнды болды. Жасанды интеллект ешкімді және ештеңені ығыстырып шығармайды, керісінше, кез келген бастаманы күшейтеді. Ол бақыламайды, қорғауға көмектеседі. Қателесуі мүмкін, бірақ адамнан сирек қателеседі және әрқашан адамның бақылауында болады. Ал ең бастысы – оны біздің күнделікті өмірімізге этикалық және жауапты түрде енгізу.
Семинар ашық диалогпен аяқталды, онда сұрақтар мен ұсыныстар айтылды. Мысалы, қай әдістер ескірген, қай жерде жасанды интеллект нақты нәтижелер бере алады және кәсіподақтар цифрлық трансформацияда қандай рөл атқара алады деген сұрақтар көтерілді. Қатысушылар белсенді пікір білдіріп, өзгерістердің басталатын жері – қамқорлық пен бейжай қарамаушылық екенін түсінді.
Семинардың соңында Абзал Әлібеков қорытындылай келе: «Бұл тек бастамасы. Біз бірге қауіпсіз, әділ және технологиялық жұмыс ортасын құруымыз керек. Инновациялардан қорықпаңыз — оларды басқаруды үйреніңіз!» деп атап өтті.
Осылайша, Шымкент еңбек қауіпсіздігі тек міндет емес, адамға деген құрмет пен прогресс күшіне деген сенімнің көрсеткіші болып табылатын болашаққа сенімді қадам басуда.
Бұл семинар көрсеткендей, бізде бұл болашақты шынайы ету үшін барлық мүмкіндік бар.