ҚРКФ семинары: Әділ көшу, ЖИ, еңбек құқығы және даулардың алдын алу

Бейсенбі, 4 желтоқсан күні Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясының орталық кеңсесінде Қазақстан мұнай-газ кешенінің салалық кәсіптік одағының кәсіподақ белсенділеріне арналған екі күндік семинар-тренинг өз жұмысын бастады. Бұл маңызды іс-шараға мұнай-газ кәсіпорындарының кәсіподақ ұйымдарының өкілдері қатысты, олардың қатарында «QazaqGaz Onimderi» ЖШС, «ҰК «QazaqGaz» АҚ, «ҚазТрансГазАймақ» АҚ және «Интергаз Орталық Азия» АҚ бар еді.

Семинар-тренингтің ашылуында ХЕҰ ITC ACTRAV Турин халықаралық тренер-фасилитаторы, ҚР Кәсіподақтар федерациясының Кәсіподақтық коммуникация орталығы директорының орынбасары Ләззат Есжанова қатысушыларды оқыту бағдарламасымен жан-жақты таныстырды.

«Лекциялық материалға Әділ көшудің өзекті теориялық және практикалық мәселелері, бұл үдерістегі кәсіподақтардың маңызды рөлі, ұжымдық еңбек құқығын реформалау, еңбек саласындағы кәсіподақтардың құқықтық мәртебесін нығайту, еңбек дауларын басқару және реттеу, сондай-ақ ҚРКФ-ның 2025–2030 жылдарға арналған қызмет Стратегиясының негізгі бағыттары кіреді. Сонымен қатар, семинар бағдарламасында кәсіподақтар қызметінде жасанды интеллект мүмкіндіктерін тиімді пайдалану жөніндегі арнайы модуль де қарастырылған», – деді Ләззат Есжанова.

ҚРКФ-ның Бас техникалық инспекторы Марат Имаш қатысушыларға кәсіподақтарға арналған Әділ көшу жөніндегі нұсқаулықты таныстырып, жаһандық климаттың өзгеруі еңбек саласына қалай әсер ететінін нақты мысалдармен түсіндірді.

Халықаралық еңбек ұйымының бағалауы бойынша, еңбек өнімділігінің төмендеуі әлемде кемінде 80 миллион жұмыс орнын жоғалту қаупін тудырады. Әсіресе ауыл шаруашылығы, балық шаруашылығы, туризм және энергетика салалары тікелей тәуекелге ұшырайды, ал көлік, құрылыс және пайдалы қазбаларды өндіру салалары жанама әсерге ұшырайды. Қазақстан аймақта Париж келісімін ратификациялаған алғашқы ел атанды. Соңғы жылдары климат пен табиғатты пайдалану саласындағы нормативтік реттеулер елеулі өзгерістерге ұшырады. Мысалы, тек 2023 жылы Экологиялық кодекске өзгертулер енгізіліп, 2060 жылға дейінгі көміртектік бейтараптыққа қол жеткізу стратегиясы қабылданды, 2023–2029 жылдарға арналған отын-энергетикалық кешенді дамыту тұжырымдамасына өзгерістер енгізілді. 2024 жылы Қазақстан 2024–2030 жылдарға арналған су ресурстарын басқару жүйесін дамыту  Тұжырымдамасын қабылдады.

«Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясы Халықаралық еңбек ұйымының Әділ көшу бастамасын белсенді ілгерілетуде. Әділ көшудің мәні – климаттың өзгеруіне байланысты жаңа экономикалық модельге көшу барысында дәстүрлі, әсіресе жоғары көміртекті экономика салаларындағы жұмыс орындарының қысқаруы мен жаңа, «жасыл» жұмыс орындарының құрылуы. Мұнда ең басты мәселе – босатылған қызметкерлер мен олардың отбасыларының әрі қарай жұмыспен қамтылуын және әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз ету. Дәл осы міндеттерді шешуге Әділ көшудің идеялары бағытталған. Кәсіподақтар тұрақты даму жөніндегі ұлттық саясатты әзірлеу, іске асыру және мониторингілеуге белсенді қатысуы, барлық деңгейде әлеуметтік диалогқа ықпал етуі қажет. Егер кәсіподақтар климаттық саясатқа өздерін енгізбесе, олардың мүдделері есепке алынбай қалуы мүмкін. Үлкен тәжірибесі мен мүмкіндігі бар кәсіподақ қозғалысы жасыл экономика мен қауіпсіз болашақты қалыптастыруда үлкен мақсаттар мен міндеттер қоя алады», – деп атап өтті Марат Имаш.

2025–2030 жылдарға арналған «Өзгерістер дәуіріндегі әділетті еңбек: қорғау, даму, инновациялар» атты ҚРКФ қызмет Стратегиясының негізгі басымдықтары туралы ҚРКФ Әлеуметтік-экономикалық қатынастар және әлеуметтік әріптестік комитетінің төрағасы Қайрат Отаров айтып берді.

Оның сөзінше, 2030 жылға қарай Кәсіподақтар федерациясы Қазақстанның қоғамдық дамуы жүйесінің қозғаушы күші әрі ажырамас бөлігі – халықаралық еңбек стандарттарының жетекшісі, қызметкерлердің құқықтарын қорғаудың кепілі және тұрақты экономиканы құрудағы сенімді серіктес болуды мақсат етеді.

«Қазақстандағы қазіргі саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайда Кәсіподақтар федерациясының алдағы бес жылға арналған Стратегиясы мына міндеттерді жүзеге асыруға бағытталады: мемлекет, жұмыс берушілер және кәсіподақтар арасында тұрақты әрі тең құқықты ынтымақтастық қалыптастыру; лайықты еңбек қағидаттарын іске асыруға бағытталған тиімді, көпдеңгейлі және тұрақты құқықтық қорғау тетіктерін қамтамасыз ету; әрбір қызметкердің қауіпсіз, дені сау және тұрақты еңбек ортасына құқығын қорғау; әрбір адамға лайықты және қорғалған жұмыспен қамтуды қамтамасыз ететін заманауи, инклюзивті және тұрақты еңбек нарығын қалыптастыру; Қазақстан Республикасының Кәсіподақтар федерациясының жаһандық кәсіподақ қозғалысының толыққанды қатысушысы және халықаралық еңбек стандарттарының жетекшісі ретіндегі рөлін нығайту; кәсіподақтардың ұйымдық әлеуетін арттыру және кадрлық әлеуетін күшейту; жастар мен әйелдердің кәсіподақ қозғалысына белсенді қатысуына жағдай жасау, олардың еңбек саласындағы құқықтары мен мүдделерін қорғау, көшбасшылық әлеуетін дамыту және әлеуметтік-еңбек қатынастарында тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету», – деп атап көрсетті Қайрат Отаров.

ҚРКФ-ның цифрлық кәсіподақ қозғалысын дамыту, автоматтандыру, платформалық жұмыспен қамту және жасанды интеллект жағдайында қызметкерлердің құқықтарын тиімді қорғау жөніндегі стратегиясын семинарда ҚРКФ цифрлық технологиялар департаментінің директоры Нұрлан Досымов таныстырды.

Спикердің айтуынша, кәсіподақ қозғалысын цифрландыру – таңдау емес, стратегиялық қажеттілік.

«Кәсіподақтар федерациясы кәсіподақ жұмысының барлық элементтерін біріктіретін бірыңғай цифрлық кеңістік құруда. Жасанды интеллект кәсіпорындарда өндірістік процестерді автоматтандырудан бастап қызметкерлерді бағалау мен мониторингілеу жүйелеріне дейін белсенді енгізілуде. Кәсіподақ белсенділері үшін маңыздысы: ЖИ жұмыспен қамтуға, жалақыға және еңбек жағдайларына қалай әсер ететінін түсіну; автоматтандыру тәуекелдерін қысқарту, қайта даярлау, алгоритмдік дискриминацияны бағалау; жұмыс берушінің ЖИ қолдануын реттейтін келісімдерді әзірлеуге қатысу. Сондықтан жасанды интеллектпен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру және оның мүмкіндіктерін практикада қолдану кәсіподақ қызметкерлері үшін өзекті міндеттердің бірі», – деді Нұрлан Досымов.

Жұма күні семинар-тренинг жұмысы еңбек дауларын басқару және шешу мәселелері бойынша модульдермен жалғаспақ.

Білім беру жобаларының авторы, ҚР Кәсіподақтар федерациясының Кәсіподақтық коммуникация орталығы директорының орынбасары Ләззат Есжанова қатысушыларға қақтығыстарды басқарудағы психологиялық тәсілдер, қызметкерлердің эмоционалды әл-ауқатын қолдаудағы көшбасшылық рөлі және еңбек дауларының алдын алуда ҚР еңбек заңнамасын қолдану тәжірибесі туралы интерактивті тақырыптарды ұсынады.

ҚРКФ Кәсіподақтық коммуникация орталығы