Жұмыскерлердің еңбек құқықтарын кәсіподақтар қорғайды

Қызметкерлердің еңбек құқықтарын қорғау, олардың мүддесінде сотта сөз сөйлеу, құқықтық көмек көрсету “Кәсіптік одақтар туралы” Қазақстан Республикасының Заңында көзделген кәсіподақтардың бірінші кезектегі құқықтары болып табылады.

Еңбек құқықтарын қорғау үшін “Батыр Көмір “жергілікті кәсіподақ” ҚБ отыз жылдық еңбек өтілі бар тарту агрегатының машинисі А.В. Крючков және жиырма жылдық еңбек өтілі бар тарту агрегаты машинисінің көмекшісі А. В. Панюшко жүгінді.

2019 жылғы 14 қарашада “Батыс” станциясындағы Богатырь ПТУ-да орын алған жазатайым оқиғаға байланысты екі локомотив құрамының соқтығысуы нәтижесінде “Богатырь Көмір” ЖШС-нің осы жұмыскерлері өндірісте жарақат алды, содан кейін арнайы тергеу нәтижелері бойынша 20% кінә дәрежесімен жазатайым оқиға үшін кінәлі деп танылды, ал кейіннен жұмыс берушінің бастамасы бойынша жұмыстан босатылды.

Жазатайым оқиға кезінде белгіленген кінә дәрежесімен және жұмыстан босатумен келіспей, қызметкерлер кәсіпорынның келісу комиссиясына, содан кейін Екібастұз қалалық сотына жұмыскерлердің кінәсінің дәрежесі 20%, кәсіпорын кінәсінің дәрежесі 80% белгіленген жазатайым оқиғаны арнайы тергеп – тексеру актісінің нәтижесін заңсыз деп тану және жою туралы өтініш берді; кәсіпорын кінәсінің дәрежесін 100% белгілеу туралы; қызметкерлердің кінәсінің деңгейі 20%, кәсіпорын кінәсінің дәрежесі – 80% белгіленген еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиға туралы актінің нәтижесін жою және заңсыз деп тану туралы, кәсіпорын кінәсінің дәрежесін 100% белгілеу туралы; О. Б. Крючковпен және А. В. Панюшкомен еңбек шарттарын бұзу туралы “Богатырь Көмір” ЖШС бұйрықтарын жою және заңсыз деп тану туралы.

Жұмыс беруші “Богатырь Көмір” ЖШС өз кезегінде қызметкерлерге келтірілген залал сомасын 226 581 522,46 теңге және 3 286 854,99 теңге мөлшерінде өндіріп алу туралы қарсы талап қойды.
Келісу комиссиясының мүшелері “Батыр Көмір “жергілікті кәсіподағы” ҚБ қызметкерлері тарапынан В.И. Скворцов пен С. Ю. Михайлюк келісу комиссиясының отырысында қызметкерлердің өтінішін қанағаттандыру үшін дауыс берді, бірақ келісу комиссиясы мүшелерінің жұмыс берушіден жұмысшылардың өтінішін қанағаттандыруға қарсы дауыс беруіне байланысты қызметкерлер Екібастұз қалалық сотына талап қоюға мәжбүр болды.

Сот отырысында үшінші тұлға талапкердің жағында, даудың мәніне дербес талаптар қоймастан, аға техникалық инспектор В.И. Скворцов тұлғасында “Батыр Көмір “жергілікті кәсіподағы” ҚБ сөз сөйледі, ол жұмыс берушінің кінәсінен Локомотив құрамының техникалық ақауы себебінен қызметкерлердің толық көлемде қанағаттандыру, ал жұмыс берушінің қызметкерлерден материалдық залалды өндіріп алу туралы қарсы талап арызын қанағаттандырудан бас тартуды сұрады.

2021 жылғы 12 мамырда Екібастұз қалалық сотының “Богатырь Көмір” ЖШС қызметкерлерінің талап – арызы және жұмыс берушінің қарсы талап – арызы бойынша шешімімен 2019 жылғы 14 қарашада болған, жұмыскерлердің кінәсінің дәрежесі 20%, кәсіпорын кінәсінің дәрежесі 80% болып белгіленген еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиға туралы актінің нәтижесін заңсыз деп тану және күшін жою; жұмыскерлердің кінәсінің дәрежесі 20%, кәсіпорын кінәсінің дәрежесі 80% болып белгіленген жазатайым оқиғаны арнайы тергеп-тексеру; О. Б. Крючковпен еңбек шартын бұзу туралы 2020 жылғы 05 тамыздағы “Богатырь Көмір” ЖШС бұйрығының күшін жою және заңсыз деп тану; А. В. Панюшкомен еңбек шартын бұзу туралы 2020 жылғы 13 қаңтардағы “Богатырь Көмір” ЖШС бұйрығының күшін жою.

Екібастұз қалалық соты “Богатырь Көмір” ЖШС қызметкерлеріне келтірілген залал сомасын 226 581 522,46 теңге және 3 286 854,99 теңге мөлшерінде өндіріп алу туралы қарсы талап арызын қанағаттандырудан бас тартты.

Қазіргі уақытта сот шешімі заңды күшіне енген жоқ, бірақ сот актісіне шағым жасалған жағдайда “Батыр Көмір “жергілікті кәсіподағы” ҚБ тарапынан жұмыстан босатылған қызметкерлердің еңбек құқықтарын қорғау Павлодар облыстық сотында жалғастырылатын болады.