Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі қазақстандық Iteca көрме компаниясымен бірлесіп ұйымдастырған еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік жөніндегі KIOSH-2022 Х қазақстандық халықаралық конференциясы жұмысы аясында қатысушылардың баяндамалары брифинг форматында өткізілді.
«Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздіктің цифрлардағы заманауи көрінісі» тақырыбындағы сессияда отандық және шетелдік сарапшылар Жаңа Қазақстан жағдайында еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздікті өзгерту мәселелерін талқылады.
ҚРКФ спикері, Кәсіподақтар федерациясы төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Тінікеев шараға қатысушыларға арнаған сөзінде ҚРКФ-ның «Еңбек консультациялары» акциясы туралы айтып берді.
«Бірлескен консультациялар жүйесі ықтимал еңбек дауларын азайтуға да, еңбек қатынастарының барлық аспектілері бойынша шешім қабылдау үшін проблемалық мәселелерді анықтауға да ықпал етеді. Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, еңбек қатынастарының барлық қатысушыларын осы акцияны барлық кәсіпорындарда және еңбек қызметінің барлық салаларында, соның ішінде қауіпсіздік пен еңбекті қорғауды қамтамасыз етуде ұйымдастыруға шақырамын», – деді Мұхтар Тінікеев.
Оның айтуынша, Қазақстан Республикасының Үкіметі, жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктері мен кәсіподақтардың республикалық бірлестіктері арасындағы 2021-2023 жылдарға арналған Бас келісімде әлеуметтік әріптестер еңбекті қорғауды басқару жүйесін кеңінен енгізуге жәрдемдесу, сондай-ақ кәсіпорындарда өндірістік кеңестердің тиімді жұмыс істеуін құру міндетін қабылдады.
«Қазіргі уақытта еліміздің кәсіпорындарында еңбекті қорғауды басқару жүйесін енгізу және қамту қарқыны жоспарланған нәтижелерге қол жеткізуді жеткілікті түрде қамтамасыз етпейді. Осындай өмірлік маңызы бар шараларды өткізуді ұзақ уақытқа кешіктірмеу өте маңызды. Өндірістік кеңестердің тиімділігін арттыруға ерекше мән беріліп отыр», – деді ҚРКФ төрағасының бірінші орынбасары.
Еңбек министрлігінің мәліметінше, кәсіпорындар жыл сайын жазатайым оқиғалардан сақтандыруға 37 млрд. теңге жұмсайды. Бұл ретте жұмыс берушілер өз жұмыскерлеріне алған өндірістік жарақаттары үшін сақтандыру өтемақысы түрінде 1,9 млрд. теңге төлейді. Бұл ретте жұмыскердің еңбекке қабілеттілігін жоғалтқаны үшін жұмыс берушінің есебінен өтемақы 20 пайызға жетеді. Мұхтар Тінікеев жұмыс берушілерден сақтандыру компанияларына неліктен 37 миллиард теңге төлейтінін сұрап, әлеуметтік әріптестерді регресстік төлемдер бойынша заң жобаларының нормаларын қайта қарауға шақырды.
«Біз әлі де осы заң жобасын қарауға қайта оралуымызды және өнеркәсіптік жарақаттар алған адамдардың құқығын қорғауды талап етеміз. Осы заң жобасына регрессті төлемдер бойынша енгізілген өзгерістер зейнеткерлік жасқа жеткенше есептеледі. Өндірісте жарақат алған адам зейнеткерлік жасқа жеткенде бұл төлемдер тоқтайды», – деді Мұхтар Тінікеев.
Тағы бір маңызды әлеуметтік мәселе, ҚРКФ төрағасының бірінші орынбасарының айтуынша, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары болып табылады. Статистикалық мәліметтерге сәйкес, жұмыс берушілер міндетті зейнетақы жарналарын төлейді – жыл сайын шамамен 40 млрд. теңге.
«Жақсы сауал сияқты, дегенмен, кеншілер зейнетақымен қамтамасыз ету, яғни, 50-55 жаста зейнетке шығу мәселесін көтергенде, Еңбек министрлігінен зейнеткерлікке шыққанда аннуитет мүмкіндігі бар деген жауаптар келеді. Зейнетақымен қамтамасыз ету мәселелерін заңнамалық тұрғыдан қарауға қайта оралатын кез келді», – деп түйіндеді сөзін Мұхтар Тінікеев.
Тағы бір әлеуметтік мәселені медицина ғылымдарының докторы, Қоғамдық денсаулық және кәсіби денсаулық институтының профессоры Айгүл Аманбекова көтерді.
Оның айтуынша, әлемде жыл сайын 160 миллионға дейін адам кәсіптік ауруға шалдығады. Қазақстанда ауыр өнеркәсіп кәсіпорындары орналасқан аймақтар – Қарағанды, Шығыс Қазақстан, Павлодар және Ақтөбе облыстары алаңдаушылық туғызуда. Қазақстанда кәсіптік ауру бойынша 7 мың адам есепте тұр. Бірақ, оның айтуынша, бұл деректер нақты емес, өйткені медициналық тексерулер барлық кәсіпорындарда жүргізілмейді.
Айгүл Аманбекова еңбек заңнамасын медицина тұрғысынан кәсіптік тәуекелдерді есепке алу тұрғысынан жетілдіруді ұсынды.
27 мамырда еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік жөніндегі KIOSH-2022 Х қазақстандық халықаралық конференциясы өз жұмысын жалғастырады. Оның жұмысына Қазақстан Республикасы Кәсіподақтар федерациясының, еліміздің ірі жұмыс берушілерінің өкілдері, еңбекті қорғау саласындағы отандық және шетелдік сарапшылар қатысуда.
ҚРКФ медиаорталығы